Πριν πολλές δεκαετίες που πολλοί γάμοι γίνονταν κατόπιν προξενιού, η οικογένεια της υποψήφιας νύφης, πριν την πρώτη συνάντησή της με τον υποψήφιο γαμπρό, τη στόλιζε και τη φτιασίδωνε, ενίοτε μέχρις υπερβολής, έτσι ώστε να αυξήσει τις πιθανότητες αίσιας έκβασης του προξενιού αλλά ίσως και να μειώσει τις απαιτήσεις ως προς το ύψος της προίκας. 

Μπορεί τα προξενιά να μην είναι πλέον – και ευτυχώς - στην επικαιρότητα, η τακτική όμως του στολισμού και του φτιασιδώματος είναι επίκαιρη όταν θέλουμε να προσελκύσουμε το ενδιαφέρον και να δελεάσουμε τον ενδιαφερόμενο. Μια τέτοια περίπτωση είναι και οι αποκρατικοποιήσεις. Με λίγη φαντασία εντοπίζονται οι αναλογίες με τη διαδικασία του πάλαι ποτέ προξενιού. 

Η είδηση ότι το ΤΑΙΠΕΔ θα επεκτείνει τη δραστηριότητά του και σε θέματα επιτάχυνσης της ωρίμανσης έργων - απολύτως αναγκαίας για την αξιοποίηση των μεγάλου ύψους διαθέσιμων ευρωπαϊκών πόρων - προκαλεί συνειρμικά τη σκέψη μήπως, με την ευκαιρία του νέου παράλληλου προσανατολισμού του, θα πρέπει να εξετάσει τρόπους επιτάχυνσης και βελτίωσης και του κυρίως έργου του.

Διαβάσαμε στον κυριακάτικο τύπο ότι κατά τα εννέα χρόνια λειτουργίας του ΤΑΙΠΕΔ πραγματοποιήθηκαν τουλάχιστον 50 ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων ακινήτων, επιχειρήσεων και υποδομών, με συνολική αξία πλέον των 8 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αφήνοντας κατά μέρος το ότι για την αποτίμηση της επίδοσης αυτής θα ήταν χρήσιμο να γνωρίζουμε το ποσοστό επί της αξίας του συνολικού χαρτοφυλακίου του ΤΑΙΠΕΔ που αντιπροσωπεύουν τα 8 δισ. ευρώ, θα αναρωτηθούμε ευλόγως αν τα διατεθέντα περιουσιακά στοιχεία "στολίσθηκαν" επαρκώς πριν διατεθούν. Και για να γίνουμε σαφέστεροι: Τα ακίνητα που παραχωρήθηκαν ή πουλήθηκαν διατέθηκαν στην κατάσταση στην οποία, αυτά και οι γύρω τους υποδομές, βρίσκονταν πριν προκηρυχθεί ο διαγωνισμός τους, ή επήλθαν βελτιώσεις που ανέβασαν την αξία τους; Δεν είναι λογικό να αναμένεται αύξηση του ενδιαφέροντος – και της αξίας – για ένα π.χ. αεροδρόμιο, λιμάνι ή ακίνητο προς τουριστική αξιοποίηση, εάν πριν τον αντίστοιχο διαγωνισμό βελτιωθούν οι οδικές προσβάσεις προς αυτό, αναβαθμισθεί η τηλεπικοινωνιακή και ψηφιακή υποδομή του ευρύτερου χώρου στον οποίο βρίσκεται, ληφθούν μέτρα περιβαλλοντικής προστασίας και αναβάθμισης, διασφαλισθούν οι υποδομές ύδρευσης και αποχέτευσης, υπάρξει μέριμνα για ύπαρξη κατάλληλα εκπαιδευμένου ανθρώπινου δυναμικού; Ενέργειες που το κόστος τους θα καλυφθεί, εν όλω ή έστω εν μέρει, από την αύξηση του τιμήματος που λογικά θα επιτευχθεί, αλλά και που θα είναι χρήσιμες ακόμη και στην περίπτωση που η αποκρατικοποίηση δεν ευοδωθεί για διάφορους λόγους, δεδομένου ότι θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη της αντίστοιχης περιοχής. Αντίστοιχες ενέργειες, διαφορετικού βέβαια είδους, θα πρέπει να αναλαμβάνονται και στις περιπτώσεις διάθεσης δημόσιων επιχειρήσεων. Εξ όσων μπορούμε να γνωρίζουμε, το ΤΑΙΠΕΔ, πριν την προκήρυξη του διαγωνισμού, μεριμνά για την διευθέτηση των εκκρεμοτήτων που συνδέονται με ζητήματα πολεοδομικά, δασικά ή αρχαιολογίας. Αυτό είναι οπωσδήποτε θετικό, όχι όμως και επαρκές. 

Η ανάπτυξη αυτού του προβληματισμού δεν αποσκοπεί στην αναζήτηση τυχόν παραλείψεων ή αμελειών του παρελθόντος, ούτε αν οι επιδόσεις του ΤΑΙΠΕΔ θα ήταν ανώτερες από τα προαναφερθέντα 8 δισεκατομμύρια ευρώ εάν είχαν συνοδευθεί από τέτοιες ενέργειες. Αποσκοπεί στην αναζήτηση της βελτιστοποίησης της όλης σχετικής διαδικασίας, εν όψει μάλιστα της διαθεσιμότητας των πρωτοφανούς ύψους χρηματοδοτήσεων στα  επόμενα χρόνια από το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 και το Ταμείο Ανάκαμψης. Το νέο ΕΣΠΑ, για παράδειγμα,  διαθέτει ένα σημαντικό εργαλείο, με πόρους μάλιστα αυξημένους σε σχέση με το προηγούμενο: τις Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ) που μαζί με τα σχέδια Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΒΑΑ) και τα σχέδια ΤΑΠΤοΚ (τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων), μπορούν να διασφαλίσουν την υλοποίηση ενεργειών που θα αναδεικνύουν και θα καθιστούν οικονομικά ελκυστικότερα τα διατιθέμενα από το ΤΑΙΠΕΔ ακίνητα και, γενικότερα, ιδιοκτησίες του δημοσίου. Ο λόγος που οι εθνικές ή περιφερειακές θα θελήσουν να διαθέσουν πόρους των προγραμμάτων τους για τον σκοπό αυτό είναι προφανής: η αξιοποίηση της συγκεκριμένης δημόσιας ιδιοκτησίας θα έχει πολλές παρεπόμενες ωφέλειες για την αντίστοιχη, ενδεχομένως και την ευρύτερη, περιοχή. Η χρήση όμως αυτών των εργαλείων θα έχει και μια άλλη, επίσης σημαντική, επίπτωση. Θα εντάξει την αξιοποιούμενη δημόσια ιδιοκτησία στην κοινωνικο-οικονομική ζωή της περιοχής με αυτονόητες θετικές συνέπειες στην εύρυθμη και οικονομικά αποδοτικότερη λειτουργία της. Τα οφέλη, δηλαδή, θα είναι αμφίδρομα και αλληλοτροφοδοτούμενα. 

Το πρώτο σχέδιο για το Ταμείο Ανάκαμψης υποβλήθηκε ήδη από την κυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενώ η εξειδίκευση του νέου ΕΣΠΑ σε συγκεκριμένα έργα θα αρχίσει τους πρώτους μήνες του 2021. Πιθανόν να έχουν υπάρξει εκ μέρους του ΤΑΙΠΕΔ ή/και του εποπτεύοντος Υπερταμείου προτάσεις για ένταξη και τέτοιου είδους συνοδευτικών ενεργειών στα δύο αυτά μεγάλα χρηματοδοτικά μέσα. Αν όχι, υπάρχει ακόμη καιρός, ακόμη και στο πλαίσιο της διαβούλευσης που θα μεσολαβήσει για το Ταμείο Ανάκαμψης, να προσδιορισθούν τέτοιες ενέργειες για τις δημόσιες ιδιοκτησίες για τις οποίες προβλέπεται η προκήρυξη διαγωνιστικής διαδικασίας στο άμεσα ορατό μέλλον και να αναζητηθούν τρόποι χρηματοδότησής τους. Επίσης, εκτός των ΟΧΕ, υπάρχει και μια σειρά άλλων δυνατοτήτων στο ΕΣΠΑ, αλλά και στο εθνικό σκέλος του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, στο πρόγραμμα "Αντώνης Τρίτσης" του υπουργείου Εσωτερικών και ίσως και αλλού. Αρκετές από αυτές θα απαιτήσουν βέβαια όχι απλώς τη συναίνεση αλλά την ενεργό βούληση των περιφερειακών και τοπικών αρχών. Που θα πρέπει να πεισθούν εκ των προτέρων για τα οφέλη τέτοιων παρεμβάσεων για τις κοινωνίες τους και για την οικονομία της περιοχής τους. Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν για τις διοικήσεις του ΤΑΙΠΕΔ και του Υπερταμείου! Τα "προξενιά" του ΤΑΙΠΕΔ, ειδικά για την μετά τον κορωνοϊό περίοδο, πρέπει να είναι πολλά και να οδηγήσουν γρήγορα σε πολλούς και επιτυχημένους γάμους.

Πηγή: www.capital.gr